LEFKOŞA – Tempi tren kazasının ikinci yıldönümünde Yunanistan’da hem siyasi arenada hem de sokaklarda tansiyon yükselmeye devam ediyor. Bu akşam 300 sandalyeli mecliste Başbakan Kiryakos Miçotakis hükümeti için güven oylaması yapılacak. İktidar partisi Yeni Demokrasi’nin (YD) sandalye sayısı ve bazı bağımsız milletvekillerinin desteğiyle hükümetin bu oylamayı atlatması bekleniyor. Ancak, meclisteki tartışmalar ve ülke genelindeki protestolar, siyasi istikrarsızlığın arttığına işaret ediyor.
MECLİSTE TANSİYON YÜKSEK
Mecliste parti başkanları ve milletvekilleri hükümete sert eleştiriler yöneltirken, başta başkent Atina olmak üzere birçok kentte halk yeniden sokaklara dökülüyor. Tempi tren kazası ve sonrasında yaşananlar için sorumlulardan hesap sorulmasını talep eden protestocular, adaletin yerini bulması için kararlılıklarını dile getiriyor.
Efimerida ton Sintakton gazetesinin haberine göre, mecliste tansiyon her geçen gün artıyor. Tempi faciasının üstünün örtülmeye çalışıldığı iddiaları gündemden düşmezken, halk “Oksijen” ve “Adalet” talepleriyle sokakları dolduruyor.
Son olarak, ieidiseis internet sitesinde yer alan bir haber, muhalefetin sert tepkisine neden oldu. Haberde, 28 Şubat 2023’teki kazayla ilgili itfaiye raporuna imza atması için bir itfaiye yetkilisine baskı yapıldığı iddia ediliyor. Muhalefet partileri bunun gibi yeni iddiaları güvensizlik oylamasının görüşmelerinden meclis kürsüsünden gündeme taşıyor.
Muhalefet partileri, iddialarla ilgili hükümetten açıklama bekliyor. PASOK-KINAL milletvekili Dimitris Mantzos, “İtfaiye yetkilisine kim baskı yaptı? Her geçen gün karanlık daha da koyulaşıyor. Bu olayla ilgili cevap bekliyoruz.” dedi. SYRIZA milletvekili Hristos Yannulis ise “Başbakan Miçotakis’i kim bilgilendirdi? Olayın üstünü örtme çabası bizzat kendisinden kaynaklanıyor. Her şey hileyle başlıyor” ifadelerini kullandı.
Yeni Sol milletvekili Efi Ahtsioğlu da “Trajedi mahallinin ‘doldurulması’ için e-posta gönderilmesinin ardından, itfaiye yetkilisine imza atması için baskı yapıldığı ortaya çıktı. Kim baskı yaptı ve bu eylemler hangi siyasi talimatla yapıldı?” sorusunu gündeme taşıdı.
BAKANDAN KAÇAMAK YANITLAR
Mecliste hükümetin karşı karşıya olduğu suçlamalara yanıt veren Sivil Koruma Bakanı Vasilis Kikilyas, eleştirilere net cevaplar vermekten kaçındı. Kikilyas, “Ön soruşturma komisyonu kurduk. Bu kapsamda raporlar, notlar vs. sunuluyor. (…) Adaletin yerine geçmek ve ön soruşturmayı etkilemek istiyorsunuz. Bunu asla yapmadık ve yapmayacağız. Adalete müdahale etmedik. Adaletin talep ettiği her şey hemen sunuldu. Eğer bu şekilde kurumları itibarsızlaştırmaya devam ederseniz, biz size eşlik etmeyeceğiz” dedi.
ÜLKE GENELİNDE PROTESTO DALGASI
Yunanistan toplumu, Tempi faciasının üzerinin örtülmesine izin vermemekte kararlı. 28 Şubat’taki büyük grevin ardından, çarşamba günü ülke çapında gösteriler düzenlendi. Bugün de öğrenciler ve işçiler sabah ve akşam saatlerinde ayrı ayrı mitingler düzenliyor.
Öğlen saat 12.00’de öğrenciler ve gençler, Atina’daki Propylaea meydanında toplanarak mücadelenin geri dönülmez bir noktaya geldiğini vurguladı. Atina Öğrenci Koordinasyon Komitesi, “Adalet yerini bulana kadar buradayız. Hep birlikte tek ses olacağız. Gidenler için devam etmeliyiz. Ve kesin olan bir şey var, sonunda kazanacağız!” açıklamasını yaptı.
Atina’daki Öğrenci Dernekleri ise “Daha da kitlesel ve kararlı bir şekilde ‘sonuna kadar’ devam ediyoruz, adaletin yerini bulması ve yeni Tempiler yaşamamak için” dedi.
Akşam saat 19.00’da ise İşçi Merkezleri, Federasyonlar ve sendikalar Atina, Selanik ve diğer şehirlerde gösteriler düzenleyecek. Kamu Çalışanları Yüksek Konseyi (ADEDY), kamu çalışanlarını hem öğlen 12’de hem de akşam 19.00’da yapılacak mitinglere katılmaya çağırdı.
Yunanistan Ulaştırma Sendikaları Federasyonu (OSME), yolcu ve yük taşımacılığı sendikaları ve çalışanlarıyla birlikte akşam 19.00’da Sintagma Meydanı’nda yapılacak mitinge çağrıda bulundu. Yunanistan Gösteri Sanatları Federasyonu (POTHA) da akşam aynı saatte Sintagma Meydanı’nda, Büyük Britanya Oteli’nin köşesinde buluşma çağrısı yaptı.
Gelen son çağrılar sonrasında, önümüzdeki saatlerde başkent Atina, Selanik ve Larisa’nın yanı sıra Volos, Trikala, Patras, Agrinio, İyonya Adaları, Ege Adaları ve Girit’te de kitlesel protesto eylemlerinin düzenlenmesi bekleniyor. Kitlesel eylemler için ülke genelinde, son yıllarda eşi benzeri görülmemiş güvenlik önlemleri alınıyor.
POLİS ŞİDDETİ TEPKİ ÇEKİYOR
Efimerida ton Sintakton gazetesinin haberine göre, Tempi faciasından sağ kurtulan Antonis Antoniu, sosyal medyada yaptığı paylaşımla son eylemler esnasında polis şiddetine maruz kaldığı bilgisini paylaştı. Antoniu, kazada ağır yaralandığını, bir ay hastanede kaldığını ve altı ay boyunca çenesindeki üç kırık nedeniyle pipetle beslendiğini belirtti.
Kazadan iki yıl sonra protesto gösterilerine katıldığını belirten Antoniu, Tsismiski Caddesi’nde polis tarafından durdurulduğunu ve 20 kişiyle birlikte gözaltına alındığını iddia etti. Antoniu, “Nefes darlığı çektiğimi ve neden paniklediğimi açıklamak için sabrımın sınırlarını zorlamaya karar verdim. Tempi’den ilk bahsettiğimde tepki vermediler. İkinci kez bahsettiğimde, polis memuruna o gece trendeki yerimi de isteyip istemediğini sordum. Çok güzel bir gülümseme aldım. Sanırım söylediğim komikti” dedi.
Antoniu, mesajında “Korku bir seçimdir. Ve korku bizim sözlüğümüzde olmayan bir kelime. Bu yüzden lafı uzatmayacağım. Sokaklarda tekrar buluşmak üzere. Ve duş almaya gidiyorum çünkü kıyafetlerim diktatörlük kokuyor” ifadelerini kullandı.
HÜKÜMETE YAKIN BASININ YENİ İFŞAASI
Yunanistan, meclisteki gelişmelerle büyük protestolara odaklanırken hükümete yakın Estia gazetesi, Tempi faciası sonrasında hükümetin attığı sorunlu adımlarla ilgili önemli bir iddiayı ortaya attı. Gazetenin haberine göre, eski devlet bakanı Hristos Triantopoulos’un, kazadan sadece birkaç gün sonra, dönemin devlet bakanı Yorgos Yerapetritis’e, dönemin başbakan yardımcısı Akis Skertsos’a, Ulaştırma Bakanlığı Genel Sekreteri Yannis Ksifaras’a ve Teselya Valisi Kostas Agorastos’a bir e-posta gönderdiği iddia ediliyor.
9 Mart 2023 tarihli e-postada Triantopoulos’un, Yorgos Yerapetritis başkanlığında Teselya bölgesinde yapılan bir toplantıya katıldığını doğruladığı ve toplantının konusunun ‘kaza yerinin toplanması ve restorasyonu/düzenlenmesi’ olduğunu belirttiği iddia ediliyor. Bu, Triantopoulos’un mecliste daha önce reddettiği bir durum.
E-postada Triantopoulos, bölgeden masrafların tahmin edilmesini ve Ulaştırma Bakanlığı’na gönderilmesini talep ediyor. Bu da Triantopoulos’un ‘gözlemci’ rolünün ötesinde, koordinasyon görevini üstlendiğini gösteriyor. Estia gazetesi, bu e-postanın hükümetin Triantopoulos’u savunma argümanlarını tamamen çürüttüğünü ve şu anki Dışişleri Bakanı Yorgos Yerapetritis’i de karar alma sürecinin merkezine yerleştirdiğini belirtiyor.
SON ANKETLER MİÇOTAKİS’İ ZOR DURUMDA BIRAKIYOR
GPO tarafından yapılan son anket ise Tempi faciasıyla ilgili kamuoyunun hükümete karşı tepkisini gözler önüne seriyor. Hükümete yakın Star televizyon kanalında önceki gün yayınlanan ankete katılanların yüzde 71,9’u hükümetin olayın üstünü örtmeye çalıştığını düşünüyor. Sadece yüzde 21,7’si hükümetin adımlarının ‘olayı aydınlatmak’ için atıldığına inanıyor. Ankete katılanların yüzde 85’i, Tempi faciasında hükümetin sorumluluğu olduğunu düşünüyor. Sadece yüzde 8,2’si faciada hükümetin sorumluluğu olmadığını belirtiyor. Katılımcıların yüzde 65,6’sı, siyasi kişilerin cezai sorumluluğu olduğunu düşünüyor. Yüzde 26’sı ise bu görüşe katılmıyor. İktidardaki Yeni Demokrasi (YD) seçmenlerinin yüzde 58,6’sı, partilerinin Tempi faciasından sorumlu olduğunu düşünüyor.
Katılımcıların yüzde 59,8’i adalete güvenmediğini belirtirken, yüzde 39’u güven duyduğunu ifade ediyor. Ankete katılanların yüzde 52,5’i, Tempi faciası nedeniyle ülkenin erken seçime gitmesi gerektiğini düşünüyor. Yüzde 44,7’si ise erken seçime gerek olmadığını belirtiyor.
Ankette iktidar partisi Yeni Demokrasi’nin (YD) oy oranı yüzde 23,1 olarak ölçüldü (önceki ölçümde yüzde 26,7’ydi). PASOK yüzde 14,8 ile ikinci sırada yer alırken (ocak ayında yüzde 16,6), Helen Çözümü yüzde 9,2 ile üçüncü sırada yer aldı. Onu KKE (yüzde 7,9), Özgürlük Seyri (yüzde 6,9), SYRIZA (yüzde 6), Mantığın Sesi (yüzde 4,2), Zafer (yüzde 2,2), Demokrasi Hareketi (yüzde 2,1), MeRA25 (yüzde 1,8) ve Yeni Sol (yüzde 1,7) takip etti.
Ankette en ilginç sonuçlardan biri ise başbakan olarak kimseyi istemeyen katılımcıların oranının yüzde 36,7 ile başı çekmesi oldu.
YUNANİSTAN’I SARSMAYA DEVAM EDEN TREN KAZASI
28 Şubat 2023 tarihinde, Yunanistan’ın Tempi vadisinde meydana gelen tren kazası, ülke tarihinin en ölümcül demiryolu felaketlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Atina-Selanik seferini yapan bir yolcu treni ile bir yük treninin kafa kafaya çarpışması sonucu 57 kişi hayatını kaybetti, onlarca kişi yaralandı. Kaza, ülkenin demiryolu altyapısındaki eksiklikleri ve güvenlik protokollerinin yetersizliğini gözler önüne serdi.
Kazanın ardından, sinyalizasyon sistemlerinin çalışmaması, personel eksikliği ve ihmaller gibi bir dizi sorun gündeme geldi. Hükümet, kazayla ilgili soruşturma başlatırken, kazanın sorumlularının belirlenmesi ve adaletin yerini bulması için kamuoyunda büyük bir baskı oluştu. Tempi faciası, Yunanistan’da demiryolu güvenliği konusunda köklü reformların yapılması gerekliliğini ortaya koydu.
